یك مددكار اجتماعی معتقد می باشد كه افزایش استفاده كودكان و نوجوانان از فضای مجازی در وضعیت پاندمی كووید 19 احتمال مواجهه آنها با عكس و فیلم های نامتعارف موجود در فضای مجازی را نیز افزایش داده است، چونكه با جستجوی كلمات ساده ای از روی كنجكاوی، این دسترسی میسر می شود بدین جهت لازم است والدین ضمن نظارت بر عملكرد كودكان و استفاده از روش های محدود كردن جستجو برای آنها، با ارائه آموزش هایی در زمینه خودمراقبتی جنسی، كودكان و نوجوانان را آگاه كنند.
غزاله مسعودی در گفت و گو با ایسنا، همزمان با آغاز هفته جهانی خودمراقبتی با تاکید بر لزوم آموزش خودمراقبتی جنسی به کودکان و نوجوانان اظهار نمود: برای دانستن مفهوم و لزوم خودمراقبتی جنسی به کودکان ابتدا لازم است تعریفی از کودک آزاری جنسی داشته باشیم. کودک آزاری جنسی در بر گیرنده هر گونه فعالیت جنسی مقابل یک فرد در سنین کمتر از ۱۸ سال بوسیله تهدید، زور، ارعاب و فریب است، به عبارتی دیگر درگیر کردن کودک یا نوجوان در فعالیت جنسی که درک کاملی از آن ندارد، کودک آزاری شمرده می شود.
مولف کتاب کودک آزاری جنسی افزود: این پدیده در تمام کشورها وجود دارد و بررسی ها نشان می دهند که شیوع آن در جهان بیشتر از آن چیزی است که تخمین زده می شود اما به سبب تابو بودن موضوعات جنسی این مساله نادیده گرفته می شوند و یا گزارش کردن آنها تحت تأثیر عوامل مختلفی نظیر فشارهای اجتماعی، احساس شرم یا خجالت، ترس از سرزنش شدن و نگرانی از نتایج احتمالی و... قرار می گیرد.
آموزش خودمراقبتی به کودکان و نوجوانان چه ضرورتی دارد؟
به گفته مجری طرح برگزیده مراقبت در مقابل لطمه های اجتماعی از طرف آموزش و پرورش تهران، افراد آزارگر ممکنست مانند ویروس یک بیماری در هر شرایط و موقعیتی حضور داشته باشند و از آنجایی که والدین برای محافظت از جسم فرزندان، در بدو تولد آنها را واکسینه می کنند، برای پیش گیری از کودک آزاری جنسی هم لازم است آموزش هایی را به فرزندان خود عرضه کنند که مفهوم خودمراقبتی جنسی به این امر مهم می پردازد.
این پژوهشگر منتخب یونیسف در جشنواره پژوهش برتر مددکاری اجتماعی درباره لزوم آگاه سازی خودمراقبتی جنسی به کودکان و نوجوانان، افزود: آزار جنسی نتایج مخرب مختلفی دارد که می تواند کودک و نوجوان را از نظر سلامت روان، با مشکلات مختلفی مواجه سازد که در تمام عمر او را تحت تاثیر قرار دهد. همچون این موارد می توان به اختلال استرس بعد از سانحه، اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن و خوابیدن، افت عملکرد شناختی و تحصیلی و مشکلات مربوط به عزت نفس، خشم و عدم کارآمدی جنسی در بزرگسالی اشاره نمود. بدین جهت برای پیش گیری از این لطمه ها پرهیز از سکوت و ارائه آموزش امری ضروری ست.
آموزش خودمراقبتی جنسی سبب کنجکاوی بیشتر نمی شود
مسعودی در پاسخ به این پرسش که آیا خودمراقبتی جنسی منجر به کنجکاوی بیشتر کودک و نوجوان و نمی شود؟، اظهار داشت: این تفکری سازنده نیست چونکه صحبت در مورد خودمراقبتی جنسی با کودکان و نوجوانان چیزی شبیه به اصول مراقبت از بدن در مقابل بیماریها است که هیچ والدی از آموزش آن امتناع نمی نماید. آموزش خودمراقبتی به کنجکاوی بیشتر منجر نمی گردد اما به سبب ایجاد ارتباط صمیمانه میان والد و کودک، کودکان برای یافتن پاسخ سوالات دیگر خود آغاز به پرسش های بیشتری از والدین می کنند و آنچه والدین را نگران می کند این است که فرزندان در مورد موضوعات جنسی از آنها سوال کنند.
سکوت والدین رشد جنسی کودکان و نوجوانان را متوقف نمی کند
وی معتقد می باشد که پرداختن به موضوعات جنسی برای والدین در تمام جوامع کار سختی است و تمام والدین از پرداختن به این موضوعات احساس راحتی ندارند چونکه نمی دانند چگونه آموزش های جنسی را مطرح کنند. همین طور حیا و شرم آمیخته با این موضوعات از موانع پرداختن به آنها شمرده می شود. نکته مهم تر این است که والدین نگران شکست حریم های خانوادگی هستند که ممکنست با کنجکاوی فرزندان نسبت به رابطه جنسی والدین آغاز شود. پس والدین سکوت را بر آموزش ترجیح می دهند در حالی که سکوت والدین رشد جنسی و کنجکاوی کودکان و نوجوانان را متوقف نمی کند.
این مددکار اجتماعی افزود: رشد جنسی کودکان، مانند رشد جسمی و روانی روند مشخصی دارد. بعنوان مثال کودک در زمان مشخصی سینه خیز یا چهاردست و پا حرکت می کند، سپس می ایستد، راه می افتد و می دود. این روند برای والدین شناخته شده است. در مورد رشد جنسی نیز همین طور است، فقط والدین نسبت به آن شناخت و آگاهی ندارند و حتی از مواجهه با آن فرار می کنند. کودکان نواحی خصوصی بدن خودرا مانند سایر اندام ها کشف می کنند، یا ممکنست نسبت به بدن دیگران کنجکاوی نشان دهند که در بازی هایی مثل دکتر بازی نمود پیدا کند. بدین سبب این روند، سیر کاملا طبیعی خودرا در همه کودکان سپری می کند.
تحقق آموزش چارچوب های اخلاقی به فرزندان نیازمند گفتمان است
به گفته مسعودی مراقبت و نظارت در جهت عدم مواجهه زودهنگام کودک با اطلاعات جنسی امری مهم و لازم است اما روند شکل گیری و تکامل بعد جنسی در کودک و نوجوان را نمی توان متوقف کرد. ایجاد نگرش مثبت و آموزش ارزش ها و چارچوب های اخلاقی بوسیله والدین انجام می شود و تحقق این امر نیاز به گفتمان دارد چونکه کودکان و نوجوانان به شکل اجتناب ناپذیری در رابطه با دوستان و همسالان در معرض اطلاعات قرار می گیرند و بهتر است پیش از آن والدین آموزش های درست را به فرزندان خود منتقل کرده باشند.
دریافت اطلاعات غلط از طرف هم سالان سبب سردرگمی فرزند می شود
مجری طرح برگزیده مراقبت در مقابل لطمه های اجتماعی توسط آموزش و پرورش شهر تهران، آموزش خودمراقبتی جنسی به کودکان و نوجوانان را امری ضروری دانست و افزود: سلامت جنسی که یکی از ابعاد سلامتی انسان بشمار می رود از دوران کودکی شکل می گیرد و هرگونه اطلاعات غلط می تواند نگرش فرد را گرفتار مشکلاتی کند. دریافت این اطلاعات بوسیله دوستان یا فضای مجازی منجر به ایجاد احساسات ناخوشایند مانند ترس، نگرانی و سردرگمی می شود. حتی ممکنست منجر به احساس خشم و انزجار و بی اعتمادی نسبت به والدین و قطع تعامل با آنها و آغاز پنهان کاری در این موضوعات شود.
مولف کتاب کودک آزاری جنسی درباره پروسه تربیت جنسی، افزود: تربیت جنسی پروسه کسب اطلاعات جسمانی، روانی و اجتماعی در مورد مسائل در رابطه با موضوعات جنسی است و این آموزش از سالهای اول زندگی کودک شروع می شود و تا سنین نوجوانی ادامه دارد. سوالات جنسی کودکان از حدود ۴-۵ سالگی شروع می شود که سوالاتی نظیر فرق دختر و پسر چیه؟ بچه ها از کجا میان؟ چرا باید ازدواج کرد تا بچه دار شد؟ و... همچون این سوالات هستند.
خودمراقبتی چگونه به کودکان و نوجوانان آموزش داده می شود؟
وی درباره نحوه آموزش خودمراقبتی جنسی به کودکان اشاره کرد: این آموزش ها کاملا متناسب با سن کودک، با زبانی کودکانه و بدون اشاره به رابطه جنسی بزرگسالان آموزش داده می شود. این آموزش می تواند با انجام کارهای شاد و مفرح مانند نقاشی، بازی، اجرای نمایش، خواندن کتاب های مرتبط و دیدن انیمیشن های مناسب همراه شود.
این مددکار اجتماعی درباره ارائه این آموزش ها به نوجوانان، اشاره کرد: در سنین نوجوانی موضوعات در رابطه با بلوغ و تغییرات جسمی و روانشناختی آن و کنجکاوی نسبت به چگونگی تولید مثل و... مطرح می شود که آموزش و ارائه اطلاعات به جهت پیش گیری از لطمه های مرتبط امری ضروری می باشد. همین طور در آموزش خودمراقبتی جنسی، به شناخت اندام های خصوصی و ضرورت پوشیده بودن آنها، ممنوع بودن لمس اندام های خصوصی و ضرورت نه گفتن به آن پرداخته می شود که طرح موضوعات می تواند با زبانی علمی و با تاکید بر اصول و ارزش ها صورت گیرد.
والدین باید چه نکاتی را در آموزش خودمراقبتی به فرزندان در نظر بگیرند؟
به گفته پژوهشگر منتخب یونیسف در جشنواره پژوهش برتر مددکاری اجتماعی، لازم است والدین هنگام آموزش خودمراقبتی جنسی به فرزندان بر مقصر نبودن آنها هنگام تعدی آزارگر تاکید کنند و به او بگویند که اگر موضوع را به والدین اعلام کند، والدین از او مراقبت و به او کمک می کنند. از طرفی فرد خاطی نیازمند کمک برای درمان است تا این کار اشتباه را تکرار نکند. ذکر این نکات از این جهت اهمیت دارد که گاها فرد آزارگر آشناست و کودک و نوجوان ممکنست تصور کنند با اطلاع به والدین او را به دردسر می اندازند.
مسعودی اظهار نمود: آموزش جنسی همیشه با سوال کودک شروع می شود و سوال با سوال، پاسخ داده می شود به این معنا که وقتی کودک سوالی پرسید والدین ضمن عادی جلوه دادن سوال او با جملاتی نظیر چه سوال خوبی پرسیدی، اتفاقا خودم می خواستم راجع بهش باهات صحبت کنم، دقیقا منظورت چیه؟ خودت چی فکر می کنی؟ چطور شد که این سوال به ذهنت رسید، دانسته های وی را ارزیابی می کنند و سپس به ارائه اطلاعات می پردازند.
وی به والدین سفارش کرد: لازم است والدین با مطالعه کتاب های مرتبط و یا دوره های آموزشی که توسط کارشناسان برگزار می شود، دید جامعی نسبت به موضوع پیدا کنند تا با اعتماد به نفس، مسئولیت آموزش را بر عهده بگیرند و این آموزش ها را به همسالان و فضای مجازی واگذار نکنند. همین طور برخی موقعیت ها مانند حاملگی اطرافیان، تولید مثل حیوان خانگی، رفتن به باغ وحش و روستا برای کودکان و پرداختن به موضوعات بلوغ نوجوانان نقطه شروع مناسبی برای این آموزش ها است.
به گفته این مددکار اجتماعی والدین باید از برخورد هیجانی مانند خنده، تعجب و یا خشم اجتناب کنند، جواب های مبهم و غلط ندهند، کلماتی مانند زشت و عیب و جملاتی مانند خجالت آور است را به کار نبرند، متناسب با سن کودک اطلاعات را به او بدهند، اگر کودک اطلاعاتی از دیگران گرفته است آنرا انکار نکنند و اگر پاسخ سوالی را نمی دانند، به فرزند خود بگویند نمی دانم و جواب را برایت پیدا خواهم کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب